Kiedy w 2009 roku ukazał się “Królik po berlińsku” Bartosza Konopki, młody twórca został obsypany laurami na krajowych i zagranicznych festiwalach. Prędko uznano go za jednego z najlepiej rokujących polskich reżyserów młodego pokolenia. Na swój debiut w pełnometrażowym filmie Konopka kazał nam czekać kolejne dwa lata. Okazuje się, że było warto. “Lęk wysokości” to najlepsza polska produkcja, jaka zagościła na ekranach kin w ciągu minionych kilku miesięcy.
Osią fabuły jest relacja zachodząca pomiędzy głównym bohaterem, a jego cierpiącym na schizofrenię ojcem. Tomasz Janicki (Marcin Dorociński) pracuje jako prezenter telewizyjny. Jego kariera zawodowa się rozwija, niedawno kupił własne mieszkanie, a życie układa sobie u boku kochającej żony, Ewy (Magdalena Popławska). Wszystko zmienia się w dniu, w którym otrzymuje telefon ze szpitala psychiatrycznego z informacją o pogarszającym się stanie zdrowia ojca. Tomek reaguje niezwłocznie i coraz bardziej angażuje się w pomoc choremu. Zaniedbuje przy tym pracę oraz małżonkę. Sytuacja komplikuje się dodatkowo, kiedy Ewa zachodzi w ciążę.
Z ogolnodostępnych materiałów prasowych, jak również z dedykacji, jaką Bartosz Konopka składa tuż przed pojawieniem się napisów końcowych, można wywnioskować, iż ze względu na poruszony w “Lęku Wysokości” temat, jest to bardzo osobiste dzieło. Być może w tym, wyłączywszy aktorstwo, należy doszukiwać się przyczyn, dla których więź zachodząca w filmie pomiędzy Tomaszem a ojcem jest tak głęboka i wiarygodna. Młody dziennikarz jest zdeterminowany, by mu pomóc. Nie zważa przy tym choćby na matkę, która na swoim dawnym małżonku już dawno położyła krzyżyk. Mimo kolejnych niepowodzeń, nawrotów choroby i nieustępliwości ojca w kwestii kontynuowania leczenia, Tomasz nie poddaje się w swoich zamiarach, a o genezie tak silnej więzi z rodzicem widz informowany jest za pośrednictwem licznych, poruszających retrospekcji. “Lęk wysokości”, choć nie jest pozbawiony kilku pobocznych wątków, skupia się na tym jednym, najważniejszym, dzięki któremu w pośredni sposób podkreślona zostaje waga wartości, jaką stanowi rodzina. Rodzina i relacje w jej obrębie, które zawsze warto pielęgnować i ratować, gdy są zagrożone, niezależnie od przeciwności, jakie stawia los. Właśnie to zdaje się być najważniejszym przesłaniem płynącym z filmu Konopki.
W ciągu minionych kilku lat w polskich kinach pojawiła się niejedna rodzima produkcja, w której na pierwszy plan wysuwały się trudne relacje pomiędzy ojcem, a synem. Skojarzenia z takimi filmami jak “Kret” bądź “Erratum” wydają się tu jak najbardziej na miejscu. Jeśli wziąć pod uwagę nastrój produkcji i emocje, jakie wywołuje u widza, to podobieństwa do filmu Marka Lechkiego można dostrzec gołym okiem. Atmosfera towarzysząca oglądaniu “Lęku wysokości” jest jednak cięższa, bardziej mroczna, a z każdą kolejną sceną zagęszcza się coraz bardziej. Niemała w tym zasługa Macieja Cieślaka, odpowiedzialnego za nastrojowe, muzyczne kompozycje, a także Piotra Niemyjskiego, którego kunszt w przygotowaniu zdjęć – ponurych, z nader oszczędnym wykorzystaniem oświetlenia – został dostrzeżony chociażby podczas ubiegłorocznej edycji Camerimage.
“Lęk Wysokości” to de facto popis umiejętności aktorskich w wykonaniu dwóch czołowych członków obsady: Marcina Dorocińskiego i Krzysztofa Stroińskiego. Obaj po mistrzowsku odtworzyli powierzone im role, dzięki czemu relacja ojciec-syn przedstawiona w filmie Konopki jest wiarygodna i przekonująca. Dorociński i Stroiński nie po raz pierwszy zresztą stworzyli zgrany duet – wcześniej można było zobaczyć ich razem chociażby na planie serialu “Pitbull”, gdzie również odnotowali udane występy. Pozostali aktorzy w “Lęku wysokości” stanowią tak naprawdę jedynie tło dla wspomnianej dwójki. Nie ma wśród nich nikogo, kto wyróżniałby się w negatywny sposób, jednak zarówno Magdalena Popławska w roli Ewy, jak i Mieczysław Grąbka jako Malik – nie wspominając już o odtwórcach mniej istotnych postaci – nie mieli tak naprawdę większych możliwości wykazania się. W scenariuszu bowiem, co zupełnie zrozumiałe, zdecydowanie położono nacisk na dwójkę głównych bohaterów.
Bartosz Konopka może być w pełni zadowolony ze swojego pełnometrażowego debiutu. “Lęk wysokości” to film poruszający i nastrojowy, świetnie zrealizowany i zagrany, a ponadto skłaniający do refleksji. Podobnie jak wspomniane wcześniej “Erratum”, nie pozwala o sobie zapomnieć jeszcze przez długi czas po obejrzeniu. Każdy, kto w ubiegłym roku udał się do kina na film Marka Lechkiego i opuścił je usatysfakcjonowany, nie powinien się zawieść także w tym przypadku.
Ocena: 8/10
Tytuł: Lęk wysokości
Tytuł oryginału: Lęk wysokości
Kraj: Polska
Data premiery: 2012-04-12
Czas projekcji: 90 minut
Reżyseria: Bartosz Konopka
Scenariusz: Bartosz Konopka, Piotr Borkowski
Obsada: Marcin Dorociński, Krzysztof Stroiński, Dorota Kolak, Magdalena Popławska, Anna Dymna
